Những ai sinh ra và lớn lên ở vùng quê nghèo Hải Lăng – Quảng Trị đều không thể quên món cháo bột (tên gọi dân dã của người Quảng Trị với món bánh canh cá lóc) bởi đó không chỉ là món ăn, mà còn là tuổi thơ.
Thương nhớ cháo bột Hải Lăng – Quảng Trị
Câu chuyện của người con xa xứ…
Như anh Xiền bạn tôi, dù đã vào Sài Gòn lập nghiệp hơn chục năm ròng nhưng thi thoảng vẫn không quên được hương vị của món cháo bột quê hương, anh rưng rức: “Chao ôi… răng mà nhớ cồn cào cái vị ngòn ngọt, đậm đà, nồng cay của món cháo bột quê miềng…”
Anh kể, món ăn ưa thích nhất của anh là cháo bột. Ngày còn ở nhà, anh vẫn thường ghé quán quen ở đầu làng để ăn, nhưng ngon nhất vẫn là do chính tay mẹ của anh nấu. Bởi mẹ tỉ mẩn và công phu chăm chút từng công đoạn chế biến, từ làm bột đến cả chế biến cá.
“Bây chừ ai cũng có máy nên làm bánh rất nhanh, nhưng mạ anh vẫn nhất quyết làm theo cách truyền thống bởi như vậy bột sẽ ngon hơn. Cách làm rất cầu kỳ, gạo trắng đem ngâm đủ độ mới xay, sau đó sú bột và cho vào cối giã cho tới lúc bột chặt, dai mà không dính tay. Sau khi bột đã nhào kỹ, dùng ống tre cán thành tấm với độ mỏng vừa phải rồi thái thành sợi nhỏ rời.”
Không chỉ vậy, việc chế biến cá cũng công phu không kém bởi cá quyết định đến hướng vị đặc trưng của món ăn. Vì thế, nhất định phải mua cá lóc đồng thì thị mới thơm béo và không ngấy. Theo anh Xiền, sau khi mua về, cá được luộc lên cho vừa chín tới là vớt ra, để nguội, sau đó bóc hết thịt ra khỏi xương rồi chia thành từng miếng nhỏ, lọc hết xương trong các thớ thịt. Phần xương và đầu cá đem giã nhỏ lọc lấy nước đun lên làm nước dùng, như vậy nước sẽ ngọt thanh hơn. Phần thịt cá mang ướp gia vị, rắc lên chút hạt tiêu, ớt bột và củ nén giã nhỏ,… sau đó um lên thật thơm. Phần nước luộc cá dùng làm nước cháo, khi nước vừa sôi lăn tăn thì cho tất cả bột và cá đã ướp đủ gia vị vào. Nồi cháo bốc mùi thơm lựng với tất cả các mùi vị béo ngậy, ngọt ngào của cá lóc, vị cay xé lưỡi của tiêu và ớt, vị đăng đắng của bộ lòng cá, vị thơm của nén, hành,…
Anh Xiền nói: “Nhớ nhất là lúc cả nhà quây quần bên nồi cháo, chờ mẹ múc từng tô, rắc lá ném thái mịn mà thèm đến ứa nước bọt!”.
Nổi tiếng khắp cả nước
Cháo bột còn có một tên gọi khác thông dụng hơn là bánh canh cá lóc. Ngày nay, món ăn này rất được thực khách trên cả nước ưa thích. Mặc dù nổi tiếng khắp cả nước như vậy, đơn cử là Sài Gòn với rất nhiều hàng quán bán món ăn này, song, không phải lúc nào thực khách cũng được thưởng thức món ăn đúng vị. Nếu ở Sài Gòn, bạn có thể đến quán O NỮ tại số 85 Vũ Tùng, Quận Bình Thạnh để thưởng thức món bánh canh cá lóc đúng vị quê hương.
Trước tiên, món bánh canh cá lóc Hải Lăng – Quảng Trị đúng chất thì nước dùng phải trong (chứ không có màu đỏ hoặc màu hạt điều, khi ăn thực khách mới cho ớt bột vào tô để tăng vị cay), và được ninh nhừ từ xương cá lóc rồi lọc kỹ. Một số quán bánh canh cá lóc ở Sài Gòn hiện nay thường sử dụng xương heo (bò, gà) để hầm làm nước dùng để có độ ngọt và trong nhưng điều đó sẽ khó lòng qua “mắt” được những thực khách sành ăn, bởi nước hầm từ xương cá luôn có vị ngọt thanh rất đặt trưng.
Kế đến, phần thịt cá phải được sơ chế thật kỹ để loại bỏ mùi tanh, sau đó mới mang luộc chín. Phần thịt được tách để riêng, ướp với các loại gia vị như: tiêu, nước mắm, củ nén,… rồi um thơm lừng. Điều tối quan trọng là phải sử dụng cá tươi vì nếu dùng cá đông lạnh thịt cá sẽ bở và mất đi vị ngọt. Nếu được chế biến đúng cách thì dù cá có để trong nồi nước sôi sùng sục cả ngày vẫn không bị rã. Cá lóc ngon đúng nghĩa phải hội tụ đủ 3 yếu tố: thớ thịt dai và săn chắc – cảm nhận được vị ngọt của thịt cá khi ăn – không còn mùi tanh.
Cuối cùng là bột gạo khi chín phải có độ mềm, sợi bánh khi ăn dai dai mềm mềm. Khi khách gọi chủ quán mới đun sôi nước dùng rồi cho bột gạo vào nấu nên vẫn giữ nguyên được hương vị của bột gạo.
Món bánh canh cá lóc không kén người ăn và có thể ăn vào nhiều thời điểm khác nhau. Những người cao niên còn chia sẻ: “Lấy phần đầu cá làm mồi uống rượu, khi đã ngà ngà say chỉ cần húp một bát bánh canh cay nồng, mồ hôi toát ra là bỗng dưng tỉnh táo hẳn ra!”. Ngoài ra, món cháo bột truyền thống nay còn được biến tấu thêm khi kết hợp với: chả cua, tôm, chả huế, nem huế,… vẫn thơm ngon không kém.
Theo: Bánh canh cá lóc o Nữ
Khám phá Quảng Trị và miền trung với dịch vụ du lịch, cho thuê xe:
Hotline: 0233.3.70 80 90 - Website: https://fiveseasons.com.vn
